De Kipperkaarten

Alhoewel de oorsprong van de Kipperkaarten met mysterie is omgeven, zijn de kaarten zelf zeer praktisch in gebruik. Als je vertrouwd bent met het kaartleggen volgens de cartomantiemethode, gaat dit spel je zeker aangenaam verrassen. Het heeft immers ook die heerlijke rechttoe rechtaan sfeer, zoals de speelkaarten of de Petit Lenormand.

Oorsprong

Over de oorspronkelijke bezieler van de Kipperkaarten zijn speculaties, echter heeft tot op heden nog niemand voor de volle honderd procent deze vermoedens als waarheid kunnen staven. Vermoed wordt dat een zekere Susanne Kipper de kaarten rond 1873 heeft ontworpen. Deze, oorspronkelijk uit Berlijn afkomstige, dame verbleef in die tijd in het Duitse München. In research naar kunst in het algemeen of zoals hier kaarten, wordt gekeken naar zaken zoals kleding, meubilair, huizen, bouwstijl, taal, enzovoorts. Zo krijg je meer duidelijkheid over de tijd en of plaats waar de maker van de afbeelding zich heeft door laten inspireren. Dit alles komt perfect overeen met die periode in Duitsland.

De personen en taferelen die op de kaarten zijn afgebeeld, lijken wel weggelopen uit de Film Sissi. Expert Suzanne Zitzl weet te vertellen dat de Kipperkaarten uit Bavaria (het Duitse Bayern) afkomstig zijn. Ze baseert zich hierbij op de plaatsnamen op de afgebeelde richtingaanwijzers, de torens en de typische klederdracht. Dit is dan ook onweerlegbaar. In onderstaande video heeft ze een sfeerimpressie gemaakt, door afbeeldingen, foto’s, de kipperkaarten en klassieke muziek samen te voegen.

Kaartlegexpert Anne L. Biwer meent te weten dat de mevrouw Kipper zich bij het ontwerpen van haar kaartspel heeft laten inspireren door de Kleine Lenormand kaarten. Ze hebben meerdere overeenstemmende kaarten, zoals onder andere de Brief of het Huis. Dit zou op zich mogelijk zijn, echter zijn deze thema’s zo goed als altijd een vast item in verschillende waarzegspellen en derhalve is dit voor mij persoonlijk nog geen feit.

Door mijn persoonlijke research en studie van de geschiedenis van het kaartleggen en uitwisseling met collega’s weet ik dat vele geschreven bronnen uit de 19^e eeuw uiterst onbetrouwbaar zijn. Mensen kregen in deze periode weet van marketing en lieten ze zich niet weerhouden om informatie uit boeken of over kaarten in het algemeen, aan te dikken om niet te zeggen te verzinnen. Voorbeelden hiervan zijn: het gebruik van de naam Mlle. Lenormand op een Duits spel, boeken die de geheimen van Mlle Lenormand en Etteilla zouden ontsluieren, noem maar op.

Is het feit dat een zekere Susanne Kipper in die periode daadwerkelijk in München heeft gewoond genoeg bewijs dat zij ook de ontwerper is? Ik laat het aan jou over…

De onweerlegbare feiten op een rijtje:

• In 1873 werd  de eerste editie Kipperkaarten op de markt gebracht. Uitgegeven door Matthias Seidlein en gemaakt door een zekere Kipper.
• In 1890, wordt een nieuwe editie gedrukt met een instructieblad over hoe je moet waarzeggen. “Karten der berühmten Wahrsagerin Frau Kipper”, stond op de verpakking.
• In de eerste twintig jaren van de 20^e eeuw zijn nog een drietal nieuwe publicaties uitgekomen, totdat in 1920 deze kaarten eigendom werden van de Firma  F.X. Schmid. Na verloop van tijd kwamen ze onder de vleugels van de beroemde kaartenmaker ASS Spielkartenfabrik Altenburg, die ze nog steeds uitgeeft.

Gebruik

Als je al bekend bent met de Petit Lenormandkaarten is dit spel, qua leeswijze en sfeer dat het uitademt, niet zo’n grote overgang. Je gebruikt de zelfde (cartomantie) methode, waarbij je kernwoorden aan elkaar verbind om een zin of begrip te vormen. Tegelijkertijd kan de polyglot in jou ,“Deutsch lernen, ab gehts”! Het is zeker de moeite om een pakje aan te schaffen en uit te proberen!

Surftip

De Amerikaanse expert Stella Waldvogel heeft op haar website de betekenissen van de Kipperkaarten goed uitgewerkt.